Het Gulden Cabinet. 
02/02/2013 - 02/06/2017

Koninklijk Museum bij Rockox te gast.

In de Scheldestad Antwerpen heerst er aan het einde van de zestiende en het begin van de zeventiende eeuw een bijzonder gunstig artistiek en economisch klimaat. Daardoor wordt de stad al snel hét productie- en handelscentrum voor luxeartikelen. Veel patriciërs en handelaars bouwen rijke collecties op met eigentijdse en oude kunst. Helaas zijn de meeste van die verzamelingen in de loop der jaren uit elkaar gevallen.

U ontdekt in het Rockoxhuis hoe een Antwerpse kunstverzameling er in de Gouden Eeuw moet hebben uitgezien. De patriciërswoning van burgemeester en mecenas Nicolaas Rockox (1560–1640) heeft een metamorfose ondergaan tot een luxueus kunstkabinet met topstukken uit het Koninklijk Museum voor Schone Kunsten Antwerpen (KMSKA), dat gesloten is voor verbouwing, en de belangrijkste werken uit het Rockoxhuis. U ziet er prachtige schilderijen van onder meer van der Weyden, Memling, van Eyck, Rubens en van Dyck.

The Sky is the Limit. 
25/03/2017 - 02/07/2017

Het landschap in de Nederlanden. 

In de loop van de 16e eeuw maakt de schilderkunst een revolutie door. Nieuwe genres, waaronder het landschap, veroveren de kunstmarkt en belanden in de verzamelingen van rijke patriciërs, handelaars en edellieden. Landschappen dienen als achtergrond voor Bijbelse of mythologische taferelen, maar schilders leven zich met het nieuwe genre ook uit om oneindige variaties op stadsgezichten, gebergten, panorama’s, helletaferelen en zeelandschappen te creëren.

Een van de pioniers van het Vlaamse landschap is Joachim Patinir. Pieter Bruegel de oude schildert rond het midden van de 16e eeuw wereldlandschappen. In de 17e eeuw brengt Rubens met zijn liefde voor het platteland, zijn panoramische blik en kleurrijke pallet het landschap opnieuw onder de aandacht.

De tentoonstelling is samengesteld uit bruiklenen van de Gemäldegalerie Alte Meister Dresden, die in het najaar 2016 een belangrijke tentoonstelling aan dit onderwerp wijdt, aangevuld met landschapsschilderijen uit het KMSKA en het Rockoxhuis.

Clara Peeters.
18/06/2016 - 02/10/2016

Aan tafel!

In de schoot van Het Gulden Cabinet organiseren het Rockoxhuis en het Koninklijk Museum voor Schone Kunsten Antwerpen (KMSKA) enkele kleinschalige tentoonstellingen.  Clara Peeters. Aan tafel! is de zesde in de rij..

Clara Peeters was een buitenbeentje, een van de weinige vrouwelijke kunstschilders en bovendien een van de pioniers in de ontwikkeling van het stilleven als genre in de vroege zeventiende eeuw.

Over haar leven tasten we in het duister. Ze werkte in Antwerpen gedurende het eerste kwart van de zeventiende eeuw. Slechts een 40-tal schilderijen zijn aan haar toegeschreven. Haar stillevens – banketjes, visschotels en bloemtuilen – zijn een lust voor het oog. Maar wat is de diepere betekenis van die stillevens? Welke waarde had Chinees porselein voor een burger uit 1610? Waarom combineerde ze een artisjok met andere lekkernijen en exquise voorwerpen? Met deze tentoonstelling proberen we een antwoord te formuleren op deze en andere vragen die het soms enigmatische werk van Clara Peeters oproept.

Deze tentoonstelling is een samenwerking met het Museo del Prado in Madrid.

In het najaar reist de expo naar het Prado.

Power Flower.
28/11/2015 - 28/03/2016

Bloemstillevens in de Nederlanden.

In de schoot van Het Gulden Cabinet organiseren het Rockoxhuis en het Koninklijk Museum voor Schone Kunsten Antwerpen (KMSKA) enkele kleinschalige tentoonstellingen. Power Flower, Bloemstillevens in de Nederlanden is de vijfde in de rij.

Van oudsher wordt de kunst in Vlaanderen, Brabant en Holland gekenmerkt door een scherpe natuurobservatie en een streven naar natuurlijkheid. Toch fleurden planten en bloemen tot in de zestiende eeuw alleen maar de randen van heiligenvoorstellingen in getijdenboeken op.

Door de groeiende interesse voor botanica en de ontluikende liefde voor de natuur gingen kunstenaars rond 1600 bloemen behandelen als een zelfstandig motief.

In die tijd en nog lang daarna raakten schilders helemaal in de ban van de ‘Power Flower’. Jan Brueghel, Jan Davidz De Heem, Osias Beert, Daniël Seghers, Rachel Ruysch en vele anderen pronken op deze tentoonstelling met hun mooiste ruikers.

Abraham Ortelius (1527-1598). 
24/04/2015 - 16/08/2015

In de ban van de klassieke oudheid.

Ortelius staat bekend als de geograaf die in 1570 de eerste wereldatlas uitgaf, het Theatrum Orbis Terrarum. Maar hij was ook de eerste die met historische kaarten uitpakte. Ortelius had dan ook een bijzondere belangstelling voor de klassieke oudheid en de Bijbelse geschiedenis.

In zijn eerste editie van het Theatrum verwees hij al naar plaatsnamen in de oudheid, wat in 1587 zou resulteren in een zelfstandige publicatie: Thesaurus Geographicus. Maar ook in zijn Parergon, de bundeling van zijn historische kaarten die hij eerder in diverse edities van het Theatrum had gepubliceerd, zien we de geschiedenis van de oudheid en van de Europese gebieden die deel uitmaakten van het Romeinse Rijk in kaarten vertaald. Met behulp van zijn vermaarde museumcollectie, waaronder een uitgebreide bibliotheek en een rijke verzameling Romeinse munten, reconstrueerde Ortelius onder meer de veroveringen van Caesar in Gallië en de tochten van de antieke helden Odysseus, Aeneas en de Argonauten. In zijn teksten die de kaarten begeleidden, gaf hij telkens de nodige informatie over de bronnen die hij had geraadpleegd.

Ortelius ging ook letterlijk op zoek naar de geschiedenis. Zo reisde hij naar Italië, waarvan zijn beroemde boekje Itinerarium per nonnullas Galliae Belgicae Partes getuigt. Maar ook dichterbij bezocht hij plaatsen waar de sporen van de klassieke oudheid nog zichtbaar waren, zoals Tongeren, Trier en Metz. Op het einde van zijn leven bereidde hij de publicatie van de Tabula Peutingeriana voor, een kopie van de Romeinse reiskaart uit de 3e–4e eeuw.

Een van de geliefkoosde hobby’s van Ortelius was het verzamelen van munten. Hij bezat onder meer munten uit de Romeinse keizertijd. Die munten gaven voor Ortelius de geschiedenis een gezicht. In 1573 publiceerde hij Deorum dearumque capita ex antiquis numismatibus Abrahami Ortelii geographi Regis collecta. Geschiedenis en cartografie gingen bij hem hand in hand. Geografie was voor hem het oog van de geschiedenis.

De tentoonstelling over Ortelius en zijn passie voor de geschiedenis van de klassieke oudheid vindt niet zonder reden plaats in het Rockoxhuis. Rockox en Ortelius waren goed bevriend en deelden hun passie voor het verzamelen van munten. Rockox had de belangrijkste publicaties van Ortelius in zijn boekenkast staan en een portret van Ortelius sierde bovendien Rockox’ kunstkamer.

Op de tentoonstelling wordt een keuze uit de historische kaarten getoond, samen met enkele van de gedrukte werken die Ortelius gebruikte om zijn kaarten samen te stellen. De bezoeker kan daardoor mee volgen hoe Ortelius zijn kennis verzamelde en visueel voorstelde op een kaart.

Abraham Ortelius (1527–1598), in de ban van de klassieke Oudheid

is een coproductie met het Museum Plantin-Moretus in Antwerpen. Dr. Dirk Imhof, conservator van het Museum Plantin-Moretus, is curator en werkt daarvoor samen met Hildegard Van de Velde, conservator van het Rockoxhuis.

Deze tentoonstelling wordt ook georganiseerd ter ondersteuning van de ICHC 2015, de zesentwintigste internationale conferentie over de geschiedenis van de cartografie, die zal plaatsvinden in Antwerpen van 12 tot 17 juli 2015. www.ICHC2015.be.

Van 24 april tot en met 16 augustus 2015.